Ruimte voor gezondheid: het belang van de leefomgeving en mobiliteit voor het welbevinden van ouderen

Hoe ziet een goede verbinding tussen mens en leefomgeving eruit? Hoe kunnen we met deze inzichten de dagelijkse leefomgeving zo goed mogelijk inrichten? Dit zijn vragen waar het om draait in de gezondheidsgeografie. Ouderen vormen een groeiende groep mensen, die vaak te maken krijgt met gezondheidsproblemen. Daardoor veranderen de behoeften die zij hebben ten aanzien van hun huis, buurt en dorp. Mijn oratie gaat over de rol van de dagelijkse leefomgeving en mobiliteit in het welbevinden van oudere mensen. Daarbij komen drie dimensies van de dagelijkse leefomgeving aan de orde: de persoonlijke, tastbare en menselijke ruimte.

De persoonlijke ruimte heeft te maken met onze identiteit. Oudere mensen geven vorm aan hun persoonlijke leefomgeving door inrichting, dagelijkse routines en activiteiten, en de mensen met wie ze omgaan. Bij gezondheidsveranderingen, zoals niet-aangeboren hersenletsel, verandert deze vormgeving noodgedwongen. Hoewel dit vaak moeilijk is, zijn mensen ook heel creatief en veerkrachtig, en ontwikkelen ze nieuwe relaties met plekken.
De tastbare ruimte vormt de fysieke dimensie van onze leefomgeving: bijvoorbeeld planten, meubels, winkels en stoepen. We weten nog weinig over de mobiliteit, fysieke activiteit en welbevinden van ouderen met gezondheidsbeperkingen in de fysieke leefomgeving. Ik wil graag achterhalen hoe het werkt: voelen ouderen zich goed doordat ze meer bewegen, of bewegen ze meer als ze zich goed voelen?

Mensen zijn de sociale ruimte van onze leefomgeving. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om familie, vrienden, buren en dorpsgenoten. Een prettige sociale omgeving is niet vanzelfsprekend voor oudere mensen. Dit thema omvat de stip op de horizon waar ik in mijn onderzoek naartoe werk: een gezonde en inclusieve leefomgeving voor iedereen en ouderen in het bijzonder.
Ik sluit mijn oratie af met mijn visie op het hoogleraarschap, waarbij ik inga op het belang van ’slow science’.

Omslagontwerp en opmaak: LINE UP boek en media bv | Riëtte van Zwol, Mirjam
Kroondijk
Illustraties: Louise Meijering, tenzij anders vermeld
Illustratie/foto voorkant: Louise Meijering
Auteursfoto: Jessica Wilbrink

Uitgegeven door University of Groningen Press
Broerstraat 4
9712 CP Groningen
https://ugp.rug.nl/